ฟันผุ
คำจำกัดความ
ซึ่งเกิดจากแบคทีเรียบางชนิดที่อาศัยอยู่ในช่องปากผลิตกรดออกมาทำลายเคลือบฟัน และเดนทินหรือเนื้อฟัน
สัญญาณและอาการ
สัญญาณและอาการที่แสดงว่าคุณมีฟันผุ ได้แก่ ปวดฟัน เสียวฟันเมื่อรับประทานอาหารและเครื่องดื่มหวาน ร้อน หรือเย็น หรือมีอาการเจ็บปวดเมื่อเคี้ยว
สาเหตุ
ช่องปากของคนเราเป็นที่อยู่ของแบคทีเรียหลายชนิด พวกมันจะสะสมตัวอยู่ภายในชั้นฟิล์มเหนียว ๆ บนฟัน ซี่งเราเรียกว่าคราบจุลินทรีย์ เมื่อเรารับประทานอาหารหรือดื่มเครื่องดื่ม แบคทึเรียเหล่านี้จะผลิตกรดไปละลายชั้นปกป้องฟันที่อยู่ใต้คราบจุลินทรีย์ กรดเหล่านี้จะขจัดแร่ธาตุบนเคลือบฟันออกไป ซึ่งหากปล่อยทิ้งไว้ไม่รักษา ก็อาจเป็นสาเหตุให้เกิดฟันผุได้ โดยฟันผุจะเริ่มจากส่วนหลักของฟันก่อน (เคลือบฟัน) และเมื่อเคลือบฟันแตก ฟันผุจะลามลึกลงไปจนถึงชั้นเดนทิน และสุดท้ายอาจลามลงไปถึง (โพรง) ประสาทในตัวฟันได้
การวินิจฉัย
ทันตแพทย์จะวินิจฉัยอาการฟันผุโดยตรวจสภาพของผิวฟัน ซึ่งอาจใช้วิธีการเอ็กซ์เรย์เพื่อดูว่าฟันผุบนเคลือบฟันลามลงไปถึงชั้นเดนทินหรือโพรงประสาทของฟันหรือไม่
การป้องกัน
การป้องกันฟันผุสามารถทำได้หลายวิธี อาทิ:
-
แปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำทุกวันเพื่อลดปริมาณคราบจุลินทรีย์และแบคทีเรียในช่องปาก
-
รับประทานน้ำตาลและอาหารหวานให้น้อยลงในระหว่างวัน เพื่อลดปริมาณกรดในช่องปากที่ทำให้ฟันเสียหาย
-
ใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ ซึ่งจะช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของฟัน ไปพบทันตแพทย์เพื่อเคลือบฟลูออไรด์ หรือรับประทานฟลูออไรด์เม็ดตามที่ทันตแพทย์แนะนำ
-
ใช้น้ำยาบ้วนปากขจัดแบคทีเรียเพื่อลดปริมาณแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของฟันผุ
-
เคี้ยวหมากฝรั่งที่มีส่วนผสมของไซลิทอล ซึ่งช่วยลดการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย
การรักษา
หากผู้ใหญ่ฟันผุ ทันตแพทย์จะทาสารเคลือบหลุมร่องฟันบนฟันกรามซี่มีสัญญาณของฟันผุระยะแรก แต่มีเงื่อนไขว่าฟันผุไม่ได้ทำให้เคลือบฟันทะลุ หากเคลือบฟันเสียหายจนไม่สามารถแก้ไขได้แล้ว ทันตแพทย์จะใช้วิธีอุดฟันแทน แต่หากฟันผุอย่างรุนแรง คุณอาจต้องรักษาคลองรากฟัน
หากเด็กฟันผุ ทันตแพทย์จะสามารถทาสารเคลือบหลุมร่องฟันบนฟันกรามน้ำนมและฟันกรามแท้ได้ นอกจากนี้ยังอาจจะเคลือบฟลูออไรด์บนฟันแท้หรือฟันน้ำนมเพื่อป้องกันฟันผุด้วย