ฟันคุด
คำจำกัดความ
ฟันคุดคือฟันกรามซี่ที่สามและฟันกรามซี่สุดท้ายบนขากรรไกรบนและขากรรไกรล่างแต่ละด้าน นอกจากนี้ยังเป็นฟันซี่สุดท้ายที่จะงอกขึ้นมา ส่วนใหญ่มักจะงอกเมื่อคนเราเข้าสู่วัยรุ่นตอนปลายหรืออายุยี่สิบต้น ๆ
สัญญาณและอาการ
ฟันคุดจะโผล่พ้นเหงือกเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้นหรือบิดเบี้ยว ซึ่งอาจจะดันฟันซี่อื่นจนเก ทำให้รู้สึกปวด หรือเป็นโรคอื่น ๆ ตามมา หากถอนก่อนอายุ 20 รากของฟันคุดจะยังไม่ค่อยพัฒนา ทำให้ผลข้างเคียงน้อย ดังนั้น สมาคมทันตกรรมแห่งสหรัฐอเมริกาจึงแนะนำให้เด็กอายุระหว่าง 16 ถึง 19 ปี ไปตรวจฟันคุดเพื่อพิจารณาว่าจำเป็นต้องถอนออกหรือไม่
สาเหตุ
ฟันคุดคือฟันแท้ซี่สุดท้ายที่รอโผล่พ้นเหงือกขึ้นมา ช่องปากของเรามักจะไม่มีพื้นที่สำหรับฟันซี่นี้ ส่งผลให้เกิดฟันคุด (อยู่ใต้ร่องเหงือกและไม่งอกขึ้นมา) ขึ้น และอาจทำให้บริเวณฟันกรามซี่ที่สามบวมและนิ่ม
การวินิจฉัย
ทันตแพทย์จะวินิจฉัยอาการฟันผุโดยตรวจสภาพของผิวฟัน ซึ่งอาจใช้วิธีการเอ็กซ์เรย์เพื่อดูว่าฟันผุบนเคลือบฟันลามลงไปถึงชั้นเดนทินหรือโพรงประสาทของฟันหรือไม่
การป้องกัน
การป้องกันฟันผุสามารถทำได้หลายวิธี อาทิ:
-
แปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำทุกวันเพื่อลดปริมาณคราบจุลินทรีย์และแบคทีเรียในช่องปาก
-
รับประทานน้ำตาลและอาหารหวานให้น้อยลงในระหว่างวัน เพื่อลดปริมาณกรดในช่องปากที่ทำให้ฟันเสียหาย
-
ใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ ซึ่งจะช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของฟัน ไปพบทันตแพทย์เพื่อเคลือบฟลูออไรด์ หรือรับประทานฟลูออไรด์เม็ดตามที่ทันตแพทย์แนะนำ
-
ใช้น้ำยาบ้วนปากขจัดแบคทีเรียเพื่อลดปริมาณแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของฟันผุ
-
เคี้ยวหมากฝรั่งที่มีส่วนผสมของไซลิทอล ซึ่งช่วยลดการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย
การรักษา
หากผู้ใหญ่ฟันผุ ทันตแพทย์จะทาสารเคลือบหลุมร่องฟันบนฟันกรามซี่มีสัญญาณของฟันผุระยะแรก แต่มีเงื่อนไขว่าฟันผุไม่ได้ทำให้เคลือบฟันทะลุ หากเคลือบฟันเสียหายจนไม่สามารถแก้ไขได้แล้ว ทันตแพทย์จะใช้วิธีอุดฟันแทน แต่หากฟันผุอย่างรุนแรง คุณอาจต้องรักษาคลองรากฟัน
หากเด็กฟันผุ ทันตแพทย์จะสามารถทาสารเคลือบหลุมร่องฟันบนฟันกรามน้ำนมและฟันกรามแท้ได้ นอกจากนี้ยังอาจจะเคลือบฟลูออไรด์บนฟันแท้หรือฟันน้ำนมเพื่อป้องกันฟันผุด้วย